Xăng Dầu ?????

“Chính phủ bảo không bù lỗ xăng nhưng lại bắt giá bán ra theo quy định của chính phủ, mà giá bán ra lại luôn lỗ. Ngay cả các đợt tăng giá trước cũng chưa tăng đủ mức. Và giờ DN phải lấy cái lãi để bù lỗ, không còn cách nào khác!”

Ông Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Thương mại đã chia sẻ một số vấn đề liên quan giá xăng dầu trong nước hiện nay.

Theo cách giải thích của DN, giá giảm ít là do xăng nhập về đang tồn trong kho, bán chưa hết. Điều này có thoả đáng?

Việc tồn trữ là đúng vì theo quy định phải dự trữ trong 20 ngày trở lên, đề phòng giá tăng vọt lên, không mua được. Nhưng khi giá thế giới xuống thì, đến thời điểm nào đó giá trong nước phải xuống.

Cách tốt nhất là Nhà nước nên quy định cho DN trích 1000 đồng/lít lợi nhuận để hạch toán riêng vào 1 tài khoản để bù lỗ. Nhà nước kiểm tra tài khoản này.

Ở đây, phải có 1 cơ chế rõ ràng là, đảm bảo cho DN lấy 1000 đồng/lít lãi để bù lỗ trước đây. Sau đó, DN nào lãi nhiều hơn thì sẽ tự động giảm giá.

Nhân việc này cũng cần nói thêm, DN cũng đã đề nghị khi giảm giá, không cần phải xin giảm. Nhưng giờ, Bộ Tài chính vẫn bắt phải đăng ký 3 ngày. Lẽ thường, khi tăng giá thì mới phải xin để thẩm định, còn giảm thì có thể tự động giảm.

Ông đánh giá thế nào về cơ chế thị trường áp dụng đối với xăng dầu hiện nay và thực tế thì Petrolimex vẫn chiếm 60% và các DN đầu mối xăng dầu vẫn là của Nhà nước?

Thực ra, 11 DN đầu mối nhập khẩu xăng dầu không phải là ít. Có nước chỉ có vài ba DN, không nhiều như Việt Nam mà vẫn tạo được cạnh tranh. Vấn đề là do cơ chế của mình. Hy vọng khi bắt đầu bỏ bù lỗ, chúng ta sẽ tạo được thị trường cạnh tranh.

Liệu có sự thoả thuận “ngầm” giữa các DN trong nước?

Không phải, các DN đã bị lỗ từ trước. Nhà nước không bù lỗ và cũng thừa nhận DN có quyền dùng lãi đó để bù lỗ trước. Vấn đề quan trọng là phải kiểm soát mức bù này. Cần phải cơ chế làm sao để khi giá xuống thì người tiêu dùng có lợi, và DN cũng được bù đắp chính đáng.

Vừa rồi cũng có chuyện DN chậm giảm giá có lý do vì Bộ Tài chính muốn thu thuế vì thấy các nước khác cũng thu thuế xăng cả. Đó là nhu cầu chính đáng nhưng theo quan điểm của tôi, thời điểm này là chưa nên áp thuế.

Giả sử giá giảm nữa thì hãy áp thuế, hoặc khi các DN đã bù lỗ hết rồi, thì lấy 1000 đồng/lít đó vào thuế còn DN vẫn tiếp tục hạ giá được. Phải kết hợp việc giảm giá và thu thuế để hài hoà lợi ích.

Nhưng như ông thấy đó, lúc tăng thì đột biến, còn lúc giảm thì nhỏ giọt…!

Thực ra, người dân không hiểu rằng, bản thân lúc tăng 4.500 đồng/lít thì trước đó DN đã bị lỗ rất nhiều rồi, chưa đủ bù lỗ tại thời điểm đó. Chính phủ bảo không bù lỗ xăng nhưng lại bắt giá bán ra theo quy định của chính phủ, mà giá bán ra lại luôn lỗ. Ngay cả các đợt tăng giá trước cũng chưa tăng đủ mức. Và giờ, DN phải lấy cái lãi để bù lỗ, không còn cách nào khác!

Xăng dầu là mặt hàng nhạy cảm, có tác động lớn. Vậy, theo ông DN cần có vai trò trách nhiệm với xã hội như thế nào?

Cần phải cho dân biết thông tin rõ ràng, công bố công khai chi phí đầu vào một lít xăng giá bao nhiêu. Kiểm toán cũng cần vào cuộc để xem các DN lỗ bao nhiêu, thời gian bù lỗ bao lâu, bảo đảm quyền lợi cho người dân.

Xin cám ơn ông!